Karantina Dönemi – Mülk Sahipleri ile Kiracıların İndirim Mücadelesi; Yaklaşık 2 ay öncesine kadar tüm Türkiye’i etkisi altına alan Covid-19 salgını sonrasında, birçok farklı kaynaktan yapılan çağrılar ile ev sahiplerinden kira zammı yapmaması hatta çok ihtiyacı bulunmuyor ise kira almaması talep edildi. Türkiye genelinde birçok ev sahibi ekonomik durumu yerinde ise kiracılarına ödeme yapmamaları konusunda hak tanıdı. Diğer birçok ev sahibi ise kira ücretlerine zam yapmaktan vazgeçti.
Mayıs ayının başında açıklanan TEFE-TÜFE rakamlarına bağlı olarak kontratı Nisan ayında tamamlanmış olan kiracılar, Mayıs itibarı ile zamlı kira ödemek zorunda kalacaklar. Bu çerçevede TÜFE, 12 aylık ortalamada %13,33 artış gösterirken, kiracılarda %13,33 oranında zam ile karşılaşabilecek. Ancak bu konuda Türkiye genelinde kiracıların temel isteklerinden birisi, kira indirimi yapılması veya kiraya zam yapılmaması olarak görülüyor. Hatta anlaşmazlık durumunda dava yolunu seçen kiracılar da bulunuyor.
Kiracılar Kanuni Yoldan İndirim Talep Ediyor
Ev sahipleri bir yana özellikle iş yeri sahipleri yüksek kira bedelleri ile karşı karşıya kaldıkları için izolasyon döneminde mülk sahiplerinin kira zammı yapmamasını talep ediyor. Bu ekonomik tedbirler kapsamında da birçok iş yeri sahibi kira ödemeleri açısından uyarlama davası bağlamında kira indirimi talep ediyor.
Son 10 gün içerisinde yaklaşık onlarca firma tarafından bu yönde dava açıldı. Öncelikle mülk sahibine ihtarname gönderiliyor ve korona virüs salgını sebep olarak gösteriliyor. İhtarname yolu ile sonuç alınmadığında, mahkemelerde dava açılması ile birlikte mücbir sebebe bağlı olarak bilirkişi raporu talep ediliyor.
Tüm İş Yerleri Dava Açabiliyor
Salgın sürecinde birçok iş yeri kapalı durumda bulunurken, 3 aylık süre için kira ödememe hakları bulunması ile birlikte bu durumun mutlaka ihtarname ile mülk sahibine bildirilmesi gerekiyor. Çünkü bu durumda mülk sahibi tahliye davası açsa da kazanamıyor. Yöntem, tüm iş yerleri için geçerli olmakla birlikte oteller tarafından dahi uyarlama davası açma hakkı bulunuyor.
Kiracıların İndirim Mücadelesi – Adliyelerde Dahi Hayat Durdu
Her ne kadar hem iş yeri sahipleri hem de mülk sahipleri dava yoluna gitmeyi tercih etse de adliyelerde de işleyişin durmuş olmasıdır. Sürecin çok daha zor bir hale gelmesine neden olabiliyor. Çünkü açılan dava için mahkeme ara karar oluşturarak bir gün belirlemesi yapmayıp, 15 Haziran’a kadar erteleme yapmayı tercih ediyor. İş yeri ve ev sahiplerinin mülk sahipleri ile aralarında gerçekleştirdikleri sözleşmeye bağlı şekilde 6 ay veya 1 yıl gibi peşin ödenmiş kira bedellerinde değişik bir durum görülüyor. Zira peşin ödenmiş kiralar açısından uyarlama davası açılma şansı bulunmamaktadır. Bununla birlikte Borçlar Kanunu’nda bulunan “sebepsiz zenginleşme” maddesine bağlı olarak dava açılabiliyor. Yani örnek olarak yıllık kira peşin ödenmiş olsa dahi işletme son 3 ay salgın nedeniyle kapalı kaldığından dolayı bu süreç için ödenen kira dava yoluyla geri talep edilebiliyor.
