Site logo

Komşuluk ilişkileri nasıl olmalı?

Image

Kültürümüzde çok önemli bir yeri bulunan komşuluk kavramı ile ilgili onlarca deyiş, atasözü var. Çok eski tarihlerde, belki de göçebe kavimler olduğumuz zamanlardan beri yanımızda yöremizde yaşayan insanlarla kurduğumuz bağlar, hayatımızın önemli bir parçasını teşkil ediyor.

Komşuluk nedir?

Türk Dil Kurumu komşuluğu “Konutları yakın olan kimselerin birbirine göre aldıkları ad” olarak tanımlıyor. Köylerde, mahallelerde ve büyük şehirlerde bizimle aynı binada ya da yakınımızdaki evlerde yaşayan kişileri komşularımız olarak tanımlıyoruz.

Modern yaşamda insanlar birbirinden gün geçtikçe uzaklaşsa da, komşuluk kültürü önemini koruyor.

Komşuluk ilişkileri neden önemlidir?

1950’li yıllarda ünlü psikoloji profesörü Abraham Maslow, “Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi” adıyla bir kuram ortaya sürdü. Bu kurama göre, insanların içgüdüsel ihtiyaçları belirli bir sıraya göre şekil alıyor. En temel ihtiyacımız olan yemek, uyku, üreme gibi fiziksel ihtiyaçlarımız, ihtiyaçlar hiyerarşisinin en altında yer alıyor. Bu temel ihtiyaçlarımızdan sonra, güvenlik ihtiyacımız geliyor. Üçüncü ihtiyacımız sevgi ve ait olma ihtiyacı, sonrasında saygı görme ve saygı duyma ihtiyacı, piramidin en üstünde ise kendini gerçekleştirme ihtiyacı yer alıyor.

Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi’ne göre, hayatta kalmak için temel ihtiyaçlarımızı giderdikten sonra, güvenlik ihtiyacımızı sağlama alma eğiliminde oluyoruz. Bu da uygun bir yerde barınma, barındığımız yerde kendimizi güvende ve sağlıklı hissetme gibi ihtiyaçlarımızı kapsıyor. Sonrasında gelen sevme, sevilme ve bir topluluğa ait olma ihtiyacı da, beraber yaşadığımız insanlarla ilişki halinde olmanın hayati bir ihtiyaç olduğunun altını çiziyor.

İkinci ve üçüncü önemli ihtiyaçlarımız, bize komşuluk ilişkilerinin de ne denli önemli olduğuna dair ipuçları veriyor. Evimizde güvende hissetmemiz, mahrem alanımızın korunuyor olması ve küçük de olsa bir topluluğun parçası olmak, içgüdüsel olarak ihtiyaç duyduğumuz temeller arasında. Doğru yapılanmış komşuluk ilişkileri, kendimizi güvende hissetmemize ve uygun bir topluluğun parçası olabilmemize olanak sağlıyor.

İslamiyette de komşuluğun önemine dikkat çekilmektedir. Kur’an’da ve hadislerde komşuluğun önemine dair birçok ipucu bulunmaktadır. Nisâ 4/36’da anne, baba ve yakın akrabalardan sonra komşulara iyilik etmenin önemine değinilmiş, Hz. Muhammed de komşuluk ile ilgili “Komşusu elinden, dilinden emin olmayan kişi mümin sayılmaz” ve “Allah’a ve âhiret gününe inanan kişi komşusuna ikramda bulunsun” demiştir.

Komşuluk hakları nelerdir?

Her birey, yaşadığı yerde güvende ve huzurlu olma hakkına sahiptir. Bu temel hak bağlamında, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nda da komşuluk ile ilgili bazı düzenleyici hükümler bulunmaktadır. Örneğin 737. Madde, “Herkes, taşınmaz mülkiyetinden doğan yetkilerini kullanırken ve özellikle işletme faaliyetini sürdürürken komşularını olumsuz şekilde etkileyecek taşkınlıktan kaçınmakla yükümlüdür” kuralının altını çizer.

Yazılı olan ve olmayan kurallar çerçevesinde komşularımız ile barış içinde yaşamak, kimsenin yaşamını olumsuz etkileyecek davranışlarda bulunmamak her bireyin sorumluluğudur.

Image

Leave a Reply