Sıkılaştırma Politikasının Etkisiyle Kredi ve Kart Kullanımı Azaldı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun 11-18 Ağustos tarihleri arasındaki verilerine göre, özellikle tüketici kredileri ve bireysel kart borçlarından kaynaklanan bireysel borçlanma ile birlikte kredi genişlemesi, Ağustos ayının başından itibaren neredeyse tamamen durdu ve son haftada geriye gitti.
Yeni Merkez Bankası yönetiminin Temmuz sonunda resmen açıkladığı ‘seçici kredi sıkılaştırması’ politikasının sonuçları. Oldukça hızlı bir şekilde görülmeye başlandı. Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan. 27 Temmuz’daki toplantıda, kredi genişlemesinin iç talebi aşırı uyardığını, beklentileri bozduğunu, ithalatı artırdığını ve cari açığı büyüttüğünü, talebin arzı hızla aştığının enflasyonist sonuçlara yol açabileceğini belirtti.
Sıkılaştırma Politikasının Etkisiyle Kredi ve Kart Kullanımı Azaldı
Merkez Bankası’nın uyguladığı ‘sıkılaştırma’ politikası hızlı bir şekilde sonuç verdi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun 11-18. Ağustos tarihleri arasındaki verilere göre, kredi genişlemesi neredeyse tamamen durdu. Yazar Naki Bakır’ın sunduğu verilere göre, bireysel borçların bakiyesi 28 Temmuz-4 Ağustos haftasında %0,7 artarken. 4-11 Ağustos haftasında %1,1 artış gösterdi ve 2 trilyon 293,7 milyar liraya ulaştı. Ancak, 11-18 Ağustos haftasında geri ödemelerin yeni kredi kullanımlarını aştığı gözlendi. Ve borç bakiyesi %0,41 azalarak 2 trilyon 284,2 milyar liraya düştü.
Bu durum, tüketici borçlarındaki genişlemenin yerini azalmaya bıraktığını gösterdi. Son haftada tüketici kredileri 2,8 milyar lira, kart borçları ise 6,7 milyar lira azaldı. Aynı dönemde ticari ve diğer kredilerde 18 Ağustos’ta 8 trilyon 81,8 milyar lira olan toplam kredi hacmi, haftalık net artışın 3 milyar lira olmasıyla 10 trilyon 366 milyar liraya geriledi.
Bu yılın ilk yedi ayında tüketici kredileri ve kredi kartlarından kaynaklanan bireysel borçlanma, yüzde 47,2 büyüyerek 2 trilyon 252,3 milyar liraya ulaştı. Bu artışta, özellikle bireysel kredi kartlarının yüzde 88 büyüyerek 839,8 milyar liraya çıkması etkili oldu. Taşıt kredileri yüzde 72,4 büyürken, ihtiyaç kredileri yüzde 31,4 arttı. Konut kredilerindeki artış ise yüzde 22,7 olarak gerçekleşti ve toplam tüketici kredileri 1 trilyon 412,5 milyar liraya çıktı. Bu dönemde toplam kredi hacmi ise yüzde 35 genişleyerek 10,3 trilyon liraya ulaştı.
Son Olarak Karar Sonrası;
Son üç aydır kredi faizlerindeki artış dikkat çekiyor. Merkez Bankası yönetimi üç PPK toplantısında politika faizini yüzde. 8,5’ten yüzde 25’e yükselterek toplamda 1650 baz puanlık bir artış gerçekleştirdi. Bankalar da ihtiyaç kredisi faizlerini ortalama yüzde 39,96’dan yüzde 47,12’ye, taşıt kredisi faizlerini yüzde. 28,63’ten yüzde 38,13’e ve konut kredisi faizlerini yüzde 19,34’ten yüzde 36,4’e çıkardı.
Merkez Bankası, finansal kaynakların tüketim yerine arza yönlendirilmesini ve böylece fiyat istikrarının korunmasını hedefliyor. Bu süreçte enflasyonun ana eğiliminin iyileşmesi ve beklentilerin düzelmesi bekleniyor. 2025 sonrasında ise istikrar döneminin başlaması bekleniyor. Merkez Bankası, dolarizasyonu artırmayacak düzeyde mevduat faizlerini düzenlemeyi ve fazla likiditeyi zorunlu karşılıklar aracılığıyla kontrol altında tutmayı amaçlıyor. Sistemden 450-500 milyar TL arasında likidite çekmeyi planlıyor.
